Bệnh nhện đỏ (Panonychus citri) là một loài gây hại trên cây chanh dây. Kích thước rất nhỏ nhưng chúng sinh sản nhanh chóng. Nếu không kiểm soát kịp thời, nhện đỏ có thể làm giảm năng suất và chất lượng quả. Nhện đỏ gây hại bằng cách hút nhựa từ lá, khiến lá chuyển sang màu đỏ rồi khô héo, làm cây suy yếu và giảm năng suất. Tình trạng này gây thiệt hại nặng nề cho bà con. Để hiểu sâu hơn, bà con tham khảo các thông tin chi tiết trong bài viết dưới đây.

HÌNH THÁI VÀ VÒNG ĐỜI

• Trứng: Có hình cầu, màu đỏ hoặc cam nhạt, thường được đẻ ở mặt dưới lá

• Nhện non: Khi nở sẽ có màu vàng nhạt dần sang đỏ, kích thước nhỏ (dưới 0,5 mm) và có 3 cặp chân.

• Nhộng: Giai đoạn này sẽ có màu đậm hơn, di động ít, và chuẩn bị thành nhện trưởng thành.

• Trưởng thành: Là nhện đỏ, kích thước rơi vào 0,5-1 mm, màu đỏ hoặc cam với 4 cặp chân. Chúng thường tạo tơ mỏng để bao bọc khu vực sinh sống. Một con cái có thể đẻ từ 50-100 trứng.

• Vòng đời: Vòng đời của nhện đỏ diễn ra rất nhanh, chỉ từ 7 đến 14 ngày. Tùy thuộc vào nhiệt độ và độ ẩm. Loài nhện này có thể phát triển từ 10 đến 20 thế hệ trong một năm.

ĐIỀU KIỆN PHÁT SINH BỆNH

• Nhện đỏ sinh sôi và phát triển mạnh mẽ trong điều kiện nóng và khô, đặc biệt là vào mùa khô hoặc mùa hè, khi nhiệt độ dao động từ 25-35°C

• Vườn thiếu nước và tán cây rậm rạp cũng là yếu tố làm bùng phát dịch hại.

• Thời tiết nắng nóng kéo dài là yếu tố then chốt làm gia tăng mật độ nhện đỏ và có thể gây ra dịch hại trên diện rộng.

ĐẶC ĐIỂM GÂY HẠI BỆNH NHỆN ĐỎ

Bệnh nhện đỏ phát triển mạnh vào mùa khô nóng và sinh sản rất nhanh, khiến chúng dễ kháng thuốc. Nhện thường tấn công mặt dưới lá non, hút chất dinh dưỡng làm teo ngọn, lá biến dạng và bạc màu. Khiến cây giảm năng suất, chúng còn gây biến dạng trái và chùn đọt.

BIỂU HIỆN TRÊN CÂY CHANH LEO

Ban đầu, lá sẽ chuyển sang màu xanh nhạt hoặc vàng, sau đó ngả sang màu đỏ hoặc cam khi bị nhiễm bệnh nặng. Các vết mờ trắng xuất hiện trên lá do nhện đỏ hút chất dinh dưỡng. Các sợi tơ trắng mỏng do nhện tạo ra cũng là một dấu hiệu nhận biết rõ ràng. Nhện đỏ tấn công cả hoa và quả chanh dây. Chúng hút hết chất dinh dưỡng khiến hoa bị nhạt màu và quả bị sần sùi. Khiến cho trái không phát triển đúng kích thước và màu sắc.

TÁC HẠI CỦA BỆNH NHỆN ĐỎ 

Khi tấn công cây, nhện đỏ sẽ làm lá cây bị mất nước, trở nên khô héo và bạc màu. Nếu bị nặng, lá sẽ rụng, làm giảm khả năng quang hợp của cây. Điều này làm cây suy yếu và giảm năng suất.

Những cây chanh dây bị nhện đỏ tấn công nghiêm trọng thì thời gian nở hoa kéo dài, quả phát triển kém, kích thước nhỏ và màu sắc không đẹp. Do khả năng sinh sản nhanh, nhện đỏ có thể gây tái nhiễm khi không kiểm soát kịp thời. Ngoài ra, khi cây bị suy yếu sẽ dễ bị sâu bệnh khác tấn công.  Khiến tình trạng càng trở nên nghiêm trọng hơn.

BIỆN PHÁP PHÒNG TRỪ BỆNH NHỆN ĐỎ

Chăm sóc cây trồng: Bón phân và tưới nước đầy đủ để cây khỏe mạnh, có sức đề kháng tốt. Kiểm tra thường xuyên cắt bỏ và tiêu hủy những lá đã bị nhện tấn công nặng.

Biện pháp vật lý: Sử dụng hệ thống tưới phun sương hoặc dùng vòi xịt có áp lực cao để rửa trôi bớt nhện bám trên lá, đặc biệt là ở mặt dưới lá.

Nhện đỏ có tính kháng thuốc, nên bà con luân phiên sử dụng các loại thuốc khác nhau. Một số loại thuốc bà con có thể tham khảo là các loại thuốc có hoạt chất Abamectin (Tervigo 020SC, Promectin 5EC), Abamectin+Petroleum oil 39,7% (Sword 40EC), Emamectin benzoate (Map Winer 5WG,Proclaim 1.9EC), dầu khoáng SK Enspray 99EC. Cần tuân thủ đúng liều lượng trên bao bì.

Lưu ý khi phun thuốc: Phun thuốc ướt đều toàn bộ tán lá, đặc biệt là mặt dưới lá. Phun lại sau 7-10 ngày nếu thấy nhện vẫn còn.

LƯU Ý KHI PHÒNG TRỪ NHỆN ĐỎ TRÊN CHANH DÂY

Sử dụng thuốc bảo vệ thực vật hợp lý: Chỉ dùng thuốc hóa học khi cần thiết, tuân thủ đúng liều lượng và thời gian.

Thời điểm phun thuốc phù hợp: Nên phun thuốc vào lúc trời khô ráo, khi lá đã khô để thuốc bám dính tốt và phát huy hiệu quả tối đa.

Phòng trừ tổng hợp: Kết hợp các biện pháp canh tác, sinh học và hóa học để kiểm soát nhện hợp lý.

Theo dõi thời tiết: Cần đặc biệt chú ý phòng trừ trong mùa khô khi nhiệt độ cao và độ ẩm thấp. Vì đây là điều kiện lý tưởng để nhện đỏ bùng phát mạnh.

KẾT LUẬN

Để kiểm soát hiệu quả, bà con nên áp dụng các biện pháp phòng trừ tổng hợp. Từ việc điều chỉnh độ ẩm, sử dụng thuốc sinh học cho đến thuốc hóa học khi cần thiết. Bắt đầu bằng việc giữ vườn thông thoáng và thường xuyên theo dõi cây trồng để kịp thời phát hiện và xử lý, nhằm bảo vệ cây chanh dây và đảm bảo một vụ mùa bội thu. Chọn giống chanh dây có sức đề kháng cao là  giải pháp quan trọng để phòng trừ nhện đỏ. Hai giống phù hợp là Đài Nông 1 Đức Điền và Summit Đức Điền. Cả hai đều có khả năng chống chịu tốt và cho năng suất cao, là lựa chọn tối ưu cho bà con.